دادستان پرونده: حمید نوری در اعدام چهار هزار زندانى در دهه ۶۰ نقش داشته است
نخستین جلسه دادگاه حمید نوری، دادیار زندان گوهردشت در دهه شصت، به اتهام مشارکت در اعدام چندین هزار زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷، قتل و انجام جنایت آشکار و نقض حقوق بین‌الملل، در استهکلم سوئد برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، جلسه دادگاه نوری ساعت نه و پانزده دقیقه صبح (به وقت محلی) روز سه‌شنبه ۱۹مرداد آغاز شد و نوری با پوشیدن لباسی روشن، در حالی که آرام به نظر می‌رسید و لبخندی به لب داشت همراه با دو وکیل خود وارد دادگاه استکهلم شد.
به گزارش خبرنگار ایران اینترنشنال،كريستينا كارلسون، دادستان پرونده نوری، در جلسه دادگاه كيفرخواست او را خواند و به اوضاع دهه ۶۰ ايران و دستور اعدام مخالفان حکومت از سوی روح‌الله خمينى رهبر وقت جمهوری اسلامی اشاره کرد.
همچنین دادستان گفت طبق مدارک و شهادت شاهدان، نورى در اعدام چهار هزار زندانی تاثير داشته است.
او افزود نوری یکی از مسئولان در زندان گوهردشت بوده و از افراد نزدیک با گروهى بوده که تصمیمات اعدام‌های ۶۷ را صادر می‌كردند و با آنها در اعدام‌ها همكارى مى‌كرده است.
کارلسون تاکید کرد: «ما هم فرصت داریم هم وظیفه خاصی برای پیگرد این جنایات داریم.»
او در ادامه گفت: «سوئد طبق قوانين بين‌المللی مى تواند اشخاصى را كه متهم به جنايت عليه بشريت‌اند محاكمه كند. حالا همين اتفاق افتاده ما حدود دو سال كار تحقيقى انجام داديم تا براى اين دادگاه آماده شويم. باور داريم حميد نورى در اعدام هزاران زندانى در سال ١٣٦٧ نقش داشته است.»
حمید نوری اتهاماتی را که علیه او مطرح شده، رد کرده و دانیل مارکوس، وکیل نوری، به نقل از او گفت: «حتی زمانی که گفته می‌شود این جنایات رخ داده است، در محل حضور نداشته است.»
همزمان با برگزاری دادگاه، چند صد نفر از معترضان مقابل ساختمان دادگاه تجمع کردند و از دادگاه‌های سوئد و بین‌المللی خواستند که ابراهیم رئیسی، رییس جمهوری اسلامی ایران و دیگر متهم این پرونده را محاکمه کنند.
در هفته جاری، سه روز جلسه دادگاه برای نوری پیش‌بینی شده، اما روند طولانی محاکمه او تا آوریل سال آینده میلادی ادامه خواهد داشت.
به گفته وکیل نوری، امروز سی شکایت از سوی جامعه مدنی، زندانیان پیشین، شاهدان یا نزدیکان قربانیان در دادگاه مطرح می‌شود.
برگزاری دادگاه حمید نوری از این رو که برای اولین‌بار یکی از مقام‌های قضایی‌امنیتی جمهوری اسلامی دخیل در اعدام‌های گروهی سال۶۷ در خارج از ایران بازداشت و محاکمه می‌شود از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
علاوه بر این، اکنون با نشستن ابراهیم رئیسی بر کرسی ریاست جمهوری اسلامی، دادگاه نوری بیش از پیش اهمیت یافته است. رئیسی در جریان اعدام‌های سال ۶۷ در مقام معاون وقت دادستان تهران از اعضای هیات منصوب روح‌الله خمینی برای اعدام زندانیان، مشهور به «هیات مرگ» شهرت دارد.
نوری در هجدهم آبان سال۹۸، هنگام سفر به سوئد بازداشت شد.
پیشتر قرار بود دادگاه او در ۱۸ خرداد ۱۴۰۰ برگزار شود، اما به درخواست وکیل نوری و با موافقت دادستان و دادگاه سوئد، برگزاری دادگاه دو ماه به تعویق افتاد و به همین دلیل است که اکنون جلسات این دادگاه از سه‌شنبه ۱۹ مرداد آغاز می‌شود.
مقام‌های جمهوری اسلامی در جریان بازداشت نوری در سوئد، اقداماتی را برای آزادی او انجام دادند ولی دادستانی سوئد با صدور کیفرخواست علیه نوری پرونده او را به دادگاه ارسال کرد.
دادستانی استکهلم در کیفرخواست خود علیه حمید نوری دو اتهام «نقض حقوق بین‌الملل، جنایت آشکار» و «قتل» را برای این مقام وقت قوه قضاییه جمهوری اسلامی ذکر کرده است.
در این کیفرخواست، که سه‌شنبه ۵ مرداد منتشر شد، با اشاره به دستور روح‌الله خمینی در تابستان ۱۳۶۷ برای اعدام زندانیان سیاسی، آمده که بسیاری از این زندانیان در فاصله اوایل مرداد تا اواسط شهریور سال ۱۳۶۷، در زندان گوهردشت کرج اعدام شدند.
به گفته دادستان استکهلم، نوری در آن زمان دادیار زندان گوهردشت بود و همراه دیگر عاملان این زندان، در اعدام‌های جمعی زندانیانی که همچنان به سازمان مجاهدین خلق ابراز وفاداری کردند، شرکت کرد و جان آنان را گرفت.
حمید نوری همچنین به اعمال شکنجه و رفتارهای غیرانسانی با زندانیان متهم شده است.
بر اساس کیفرخواست، دادستان‌ها بر این باورند که میان درگیری مسلحانه مجاهدین علیه جمهوری اسلامی در آن زمان و این اعدام‌های جمعی ارتباط وجود داشت و به همین دلیل، این کشتار به‌منزله نقض قوانین بین‌المللی و «جنایتی آشکار» محسوب می‌شود.
در این کیفرخواست همچنین ذیل اتهام «قتل» آمده است که رهبران جمهوری اسلامی از مدتی قبل تصمیم گرفته بودند سایر زندانیان سیاسی در زندان‌های ایران را که به گروه‌های گوناگون چپ‌گرا تعلق داشتند، اعدام کنند و تعداد زیادی از این زندانیان در این بازه زمانی چند روزه در زندان گوهردشت کرج اعدام شدند.
آغاز دادگاه حمید نوری متهم کشتار زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷؛ شاکیان تقاضای دریافت غرامت کردند
نخستین جلسه رسیدگی به اتهامات حمید نوری در ارتباط با کشتار زندانیان سیاسی در تابستان سال ۱۳۶۷ امروز در سوئد برگزار شده است.
به گفته امید منتظری، خبرنگار اعزامی بی‌بی‌سی فارسی به سوئد، در جلسه دادگاه دادستان دو اتهام اصلی حمید نوری مبنی بر "قتل عمد و نقض فاحش قوانین بین‌المللی" را قرائت کرد.
سپس موکلان شاکیان پرونده با تایید گفته‌‌های دادستان تقاضای غرامت کردند.
حمید نوری ۱۸ آبان ۱۳۹۸ (نهم نوامبر ۲۰۱۹) به ظن دخالت در کشتار زندانیان سیاسی در تابستان سال ۱۳۶۷، به محض ورود به فرودگاه استکهلم بازداشت شد.
دادستان همچنین آقای نوری را متهم کرد که با انتخاب زندانیان برای مواجهه با هیات تصمیم‌گیری سرنوشت زندانیان موسوم به "هیات مرگ" و تحت نظر قرار دادن آنها در به اصطلاح "راهروی مرگ"، خواندن اسامی برای مواجهه با این هیات، دادن اطلاعات شفاهی و کتبی درباره زندانیان به اعضای هیات، خواندن اسامی زندانیانی که باید اعدام میشدند، به صف کردن زندانیان و هدایت آنها به محل اعدام آنها، "مشارکت مستقیم" در قتل و شکنجه داشته است.
بر اساس پرونده حمید نوری در فاصله زمانی ۵ تا ۱۵ شهریور ۱۳۶۷ در زندان گوهردشت (رجایی شهر) کرج، ایران، بعنوان دستیار دادیار یا در موضع و موقعیت مشابه دیگری، "به اتفاق، در هماهنگی و با مشاوره با دیگر عاملان، عامدانه تعداد زیادی از زندانیان را که اعتقادات ایدئولوژیک/مذهبی آنها با دولت تئوکراتیک ایران در تضاد بود از زندگی محروم کرد."
سپس وکیل حمید نوری تمامی اتهامات وارده را رد کرد؛ همزمان قاضی دادگاه نیز اطمینان حاصل کرد که آقای نوری که در اتاق اصلی دادگاه نبود، تمامی اتهامات را شنیده باشد.
شماری از مخالفان سیاسی، زندانیان سابق و خانواده قربانیان در استکهلم سوئد، محل برگزاری این دادگاه حضور یافته‌اند و در اطراف دادگاه تجمع و گردهمایی‌هایی تدارک دیده‌اند.
بنا بر کیفرخواست، اتهام مربوط به زندانیان چپ که بر اساس ارتداد از اسلام اعدام شدند (۲۷ اوت تا ۶ سپتامبر ۱۹۸۸) با جرم کیفری "قتل عمد" مورد پیگرد قرار می‌گیرد. در خصوص زندانیان مجاهد نیز این موضوع ذیل قانون نقض فاحش قوانین بین المللی بررسی خواهد شد.
این نخستین باری است که یکی از متهمان به کشتار زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ در دادگاهی رسمی محاکمه می‌شود.
تمدید قرار بازداشت "حمید نوری" در سوئد بازتاب بین‌المللی و رسانه‌ای داشت و اگنس کالامارد، گزارشگر ویژه اعدام‌های فراقانونی سازمان ملل گفت: "این اولین گام مهم در اجرای عدالت برای اعدام‌های سال ۱۳۶۷ است".
پیشتر حسن نوروزی، سخنگوی کمیسیون قضائی مجلس ایران گفته بود: "ما چنین شخصی نداریم که سال ۶۷ دادیار باشد و امروز او را دستگیر کرده باشند".
حمید نوری کیست؟
بنابر شهادت‌ها و کتاب‌های منتشر شده از خاطرات زندانیان سیاسی "حمید نوری" با نام مستعار "عباسی" در زمان اعدام‌ها دادیار زندان گوهردشت بوده است.
گفته می‌شود حمید نوری در سمت دادیار به آقای ناصریان کمک می‌کرده و در واقع دستیار او بوده است.
زندانیان سیاسی گوهردشت از جمله ایرج مصداقی شهادت داده‌اند که ناصریان نام مستعار محمد مقیسه است که به ریاست شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب رسید و پس از دهه ۶۰ شمسی، به دلیل رسیدگی به پرونده شمار زیادی از فعالان سیاسی شهرت یافت.
ایرج مصداقی پیشتر به بی‌بی‌سی فارسی گفته بود که در تابستان سال ۱۳۶۷، حمید نوری از جمله کسانی بود که در زندان گوهردشت زندانیان را برای "هیأت مرگ" انتخاب و رده‌بندی می‌کرد.
مرداد و شهریور ۱۳۶۷، هزاران زندانی سیاسی با دستور آیت‌الله خمینی، بنیان‌گذار و رهبر جمهوری اسلامی اعدام و در گورهای دسته‌جمعی دفن شدند.
تعداد دقیق کشته‌شدگان نامعلوم مانده است اما بنا به برآوردهای تخمینی سازمان‌های حقوق بشری و سیاسی، به حدود پنج هزار نفر می‌رسد.
مقام‌ها و مسئولان ایرانی جنازه هیچ‌یک از قربانیان کشتارهای فراقضای*ی سال ۱۳۶۷ را به خانواده‌هایشان تحویل نداده و به علاوه، در تلاش برای محو کردن هر نشانی از قربانیان، محل دفن اجساد را هم به اکثر خانواده‌ها اطلاع نداده‌اند.
آیت‌الله حسینعلی منتظری در آن زمان در جلسه‌ای با مقام‌های مسئول این اعدام‌ها را "بزرگترین جنایت تاریخ" ایران خوانده بود.
عفو بین‌الملل نیز سال گذشته این اعدام‌ها را "جنایتی ادامه‌دار علیه بشریت" دانست.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر